Yaprak Küçültme

Bonsailerde yaprakların küçültülerek daha minyatür bir görüntü elde etmek, dallanmayı artırmak, düğümler arası mesafeyi kısaltarak yaprak ve dal yoğunluğunu artırmak amacıyla yaprak alımı (defoliation) işlemi uygulanır. Bu işlem yazın şiddetli sıcaklar başlamadan, yani ağacımız yaz uykusuna girmeden yapılır. Yazın, yavaş yavaş artan sıcaklıklar öncesinde ağacımız kendisini şiddetli sıcaklara hazırlamaya ve bu sıcakları sağlıklı şekilde atlatmak için güç biriktirmeye başlar. En sıcak günlerde de gelişimini durdurarak yaz uykusu dediğimiz duruma geçer ve biriktirdiği enerji ile bu sert mevsimi zararsız atlatmak ister.

Unutulmamalıdır ki bu teknik sadece güçlü ağaçlar üzerinde uygulanmalıdır.

Bu görsel bonsaitreegardener.net sitesinden alınmıştır.

Baharın gelmesiyle ağaçlarımız artan sıcaklıktan ve güneş ışığı süresinden yararlanmak ister, bunun için de yeni sürgünler vererek hem yaprak hem de dal miktarını artırır. İlkbaharın sonlarına doğru (Mayıs, Haziran gibi) bu süreç giderek yavaşlar ve yazın ortalarında durur. Gelişimin yavaşladığı baharın son haftalarında yaprak alımı işlemi yapılabilir. Böylece ağacımız yeni sürgünler vermeye, gelişmeye devam etmek isteyecek fakat yaz uykusuna gireceği zaman bu gelişimi durduracak, dolayısıyla yapraklar tam olarak büyüyemeyecek ve küçük kalacaktır. Unutulmamalıdır ki bu teknik sadece güçlü ağaçlar üzerinde uygulanmalıdır. En sağlıklı uygulama zamanı ise ağacımızın gelişimini tamamladığı zamandır. Yani bonsai olmadan önceki son adımlardan birisi yaprak küçültme uygulamasıdır.

Bu tekniği uygulamadan önce muhakkak ağacınızın sağlıklı olduğundan, yeterli güce sahip olduğundan, zamanlamanın uygun olduğundan ve uygulama yapacağınız türün bu tekniğe uygun olup olmadığından emin olunuz.

Bu görsel bonsaibark.com sitesinden alınmıştır.

Yaprak küçültme uygulaması riskli bir tekniktir. Ağaçlara enerji sağlayan yaprakların bir anda kesilmesi ağaç üzerinde çok olumsuz etkiler yaparak ölmesine sebep olabilir. Ayrıca yaprak küçültme işleminin uygulama şekli türlere, bölgeye göre değişiklik gösterir. Bu sebeple bu tekniği uygulamadan önce muhakkak ağacınızın sağlıklı olduğundan, yeterli güce sahip olduğundan, zamanlamanın uygun olduğundan ve uygulama yapacağınız türün bu tekniğe uygun olup olmadığından emin olunuz. İlk kez uygulayacaksanız uzman olan birine danışarak ağacınızın tamamı üzerinde değil de bölgesel olarak yaprak küçültme işlemi yapınız. Yani ağacınızın gelişimini tamamladığına inanıyorsanız öncelikle küçük bir bölgede (ağacınızın dörtte birine tekabül edecek bir alan olabilir) bu tekniği uygulayın. Bölgesel yaprak alımı yaptığınızda ağacınız çok daha az şoka maruz kalacak, ayrıca kalan yapraklarla fotosentezine devam edecektir.

Uygulamayı yaparken dikkat etmeniz gereken şey yeni sürgünlerin yeterli olgunluğuna ulaştığından emin olmaktır. Yani büyüme mevsimine girerken açan yaprakların gelişimlerini tamamlayıp kutikulanın (yaprakların üzerindeki koruyucu tabaka, cuticle) oluşması durumudur. Kutikula oluştuktan sonra yaprağın rengi biraz koyulaşır ve yaprak sertleşir, daha fazla büyümez. Yaprak alımına ilk önce büyük yapraklardan başlayın, böylece bölgesel yaprak alımı yapacaksanız küçük yapraklara ve iç bölgelere daha çok ışık girmesine olanak sağlamış olursunuz. Yaprak alımı işlemini ellerinizle yapabilirsiniz fakat en sağlıklı yöntem temiz ve keskin bir makas kullanmak olacaktır. Ağacınız üzerinde çok fazla kesme işlemi yapacağınız için alkol ve su karışımı ile kullanacağınız makası iyice temizlediğinizden emin olursanız muhtemel hastalıkların (özellikle mantar kaynaklı hastalıkların) önüne geçmiş olursunuz. Makas yardımıyla keseceğiniz yaprakların saplarının ortasından kesiniz. Yaprakları dala bağlayan kısımlar zamanla kuruyacak ve yaklaşık 4-6 hafta içerisinde yeni sürgünler ortaya çıkacaktır. Yukarıda da bahsedildiği gibi büyüme mevsiminin sonuna kadar yapraklar büyüyecek fakat fazla büyüyemeden büyüme mevsimi sona erecek ve yapraklar küçük kalacaktır. Ayrıca yeni sürgünler verilirken dallanma da artacak, dolayısıyla dal ve yaprak yoğunluğu da artmış olacaktır. Son olarak yaprak küçültme işlemi, saksı değişimi yapılan yıl içerisinde yapılmamalı, 2 yıl üst üste tekrar edilmemelidir. Sadece doğru tepki vereceğinden emin olduğunuz ağaçlarınız üzerinde bu kuralları görmezden gelerek uygulama yapabilirsiniz.

Bu teknik iğneli ve ibreli türler üzerinde uygulanamaz.

Bonsai TR (bonsaitr.net) sayfasında yayınlanan bütün yazılar birçok farklı kaynaktan derlenerek, yazarın sahip olduğu naçiz tecrübeler yazıya dökülerek hazırlanmıştır. İzinsiz ve onaysız kopyalanması, kaynak gösterilmeden alıntılanması yasaktır, emek hırsızlığıdır.