Bonsai El Aletleri

Bonsai sanatında kullanılan çok çeşitli el aletleri, araç gereç vardır. Yıllarca biriken tecrübenin ve ihtiyacın sonunda bu araç gereç belirli bir şekle ulaşmıştır. Başlangıç seviyesindeki bonsai severler için bir çok bonsai araç gereci gereksiz gibi görünecek olsa da zamanla hepsine olan ihtiyaç ortaya çıkacaktır.

Bonsai el aletlerinin kaliteli ve hijyenik olması ağacın sağlığı için çok önemlidir. Keskin olmayan makaslar belli başlı sorunlara yol açabilir.

Bonsai el aletleri farklı uzunluklarda karşımıza çıkar. Bu uzunluk, o aletin hangi kalınlıktaki işler için kullanılacağını gösterir. Mesela 170 mm uzunluğundaki konkav keski en fazla 5 mm çapındaki bir dalı kesebilecekken 270 mm uzunluğundaki konkav keski 15 mm çapındaki dalları kesebilir. Bu husus kalın dalların ve tellerin kesimi esnasında önem kazanmaktadır. Çünkü küçük bir makasla kalın bir dal budamaya çalıştığınızda eğer bu makas dalı kesecek kuvveti sağlayamazsa ezilmeye sebep olabilir ve dokuyu öldürebilir. Bu da kesilen kısmın ölmesine, belki de hastalık kapıp ağaca zarar vermesine sebep olabilir.

Budama Makası (Root and Hard Pruning Shear)

Kalın dalların, köklerin budanmasında kullanılır. Kesilen yeri sıkıştırıp ezmeden ve oradaki dokuyu öldürmeden kesebilmesi önemlidir.

Uç Alma Makası (Pruning Shear)

Bonsailerin iç kısımlarında kalan ince dalların ve yaprakların kesilmesinde kullanılır. Sivri olması sebebiyle zor yerlere diğer dallara ve yapraklara zarar vermeden ulaşma imkanı sağlar.

Budak Makası, Dairesel Konkav Keski (Knob Cutter, Round Edge Concave Cutter)

Ana gövde üzerindeki dallar düz makasla budandığında kesilen yer hafif tümsek kalır. Ağaç bu kesik yeri onarıp kapattığında da burası daha da tümsekleşir ve gövdenin şeklini bozar. Bu tümsekliğin olmaması için yuvarlak uçlu konkav keski kullanarak ana gövde üzerindeki dallar dibinden kesilir ve bu bölgede bir oyukluk oluşturulur. Ağaç bu oyuğu kapattıkça yara düzleşir ve iz kalmaz.

Düz Konkav Keski (Straight Edge Concave Cutter)

Dallar budanırken yeni sürgünlerin aşağıya doğru uzamasını isteriz. Bu sayede dalların aşağıya doğru eğilmiş gibi görünmesini sağlamış oluruz. Düz konkav keski ile kesilen dalların yere yakın kısımları sivri kalır. Böylece yeni sürgün buradan verilir ve dallar aşağıya doğru eğimli gelişir.

Kazık kökün budanması için de konkav keski kullanılır.

Jin Kerpeteni (Jin Plier)

Ağaçların üzerinde doğal etkilerle(rüzgar, kuraklık, don, aşırı güneş) oluşan ölmüş dal ve gövdelerin belirli tekniklerle bonsailer üzerinde uygulanmış haline jin ve shari denilir. Bunun için ağacın canlı gövdesinin kabuğu soyulur ve soyulan bu kısma bazı kimyasallar uygulanarak ölmesi, kuruması ve beyazlaşması sağlanır. Bu canlı kısmın kabuğunun soyulması için Jin kerpeteni kullanılır. Kerpetene tutturulan kabuk döndürülerek soyulur. Ayrıca telle bağlama yaparken de bu aleti kullanabilirsiniz.

Gövde Ayırıcı Kerpeten (Trunk Splitter)

Çok kalın dalların ya da gövdelerin bükülmesi için gövdenin ayrıştırılmasına ihtiyaç duyulabilir. Belli bir uzmanlık isteyen bu iş yeni başlayanlar tarafından uygulanırsa ağacın ölmesine sebep olabilir. Gövdenin ayrıştırılmasında kullanılan bu aletin çok keskin olması ve dokuya kesinlikle zarar vermemesi gerekir.

Tel Makası (Wire Cutter)

Bonsailer tellenip şekil verildikten sonra bu tellerin uygun şekilde çıkarılması gerekir. Tellerin geri sarılması dallara ve yapraklara zarar verecektir. Dolayısıyla dala sarılmış olan teller her parçasından kesilerek düşürülür ve bu şekilde teller çıkartılmış olur. Geleneksel tel kerpetenlerinin kuvvet noktası kerpeten ucundan daha içeride olduğu için bu işe uygun değillerdir. Bonsai tel makaslarında tüm kuvvet keskinin en uç kısmındadır. Dolayısıyla keskinin uç kısmı kullanılarak kalın teller bile kolaylıkla, ağaca zarar vermeden kesilebilir.

Kök Tarağı (Root Claw, Root Rake)

Saksı değişimi esnasında birbirine dolaşan köklerin taranarak açılması için kullanılır. Ayrıca zamanla çözülüp köklerle topak haline gelmiş toprağın taranarak çözülmesi için de kullanılır.

Jin Bıçağı

Gövde üzerinde ölü doku oluşturmak adına soyma, oyma, kanal açma gibi işlerde kullanılır.

Aşı Bıçağı

Aşı yapmak için gövdeyi kesmek, uygun yarıklar açmak için kullanılır. Çok keskindir. Kullanırken çok dikkatli olunmalıdır.

Kök Ayırma Bıçağı (Sickle Knife, Root Knife)

Saksı değişimi esnasında saksının içine oturmuş kökleri saksı duvarından ayırmak için kullanılır. Saksının iç duvarı boyunca gezdirilerek bonsainin saksıyla teması kesilir ve saksıdan kolaylıkla çıkartılır.

Çubuk (Chopstick)

Saksı değişiminden sonra köklerin arasında boşluklar oluşur. Köklerin üzerine dökülen yeni toprak çubuklar yardımıyla köklerin arasına itilir. Sürekli yukarı aşağı hareketle kök bölgesinin üzerindeki toprağa batırıp çıkararak köklerin arasındaki boşluklar toprakla doldurulmuş olunur.

Elek

Saksı değişimi sırasında bir çok bonsai ustası saksının farklı kademelerine farklı büyüklükte elenmiş toprağı serer. Bu amaçla farklı elek kalınlıklarındaki bonsai toprak elekleri kullanılır. Ayrıca toprağın tozdan arındırılması için de elek kullanılır.

El Küreği (Soil Scoop)

Saksı içine kolayca toprak dökmek için kullanılır. Kendinden elekli kürekler toz barındırmadığı için daha kullanışlıdır. Genelde elenen toprak karışımları farklı büyüklükteki el küreklerine doldurulup hazır bekletilir. Saksı değişimi esnasında yardımcınız yoksa bu şekilde kolaylık sağlar.

El Süpürgesi (Hemp Broom)

Budama, yapraksızlaştırma gibi işlemlerin ardından üzerine artıklar dökülen toprak örtüsünü süpürmek için kullanılır. Ayrıca taranan toprak yüzeyini süpürmek için de kullanışlıdır.

Bükme Aparatı (Bending Jack)

Gövdeyi ve kalın dalları bükmek ve kavis vermek için kullanılır.