Japon Akçaağacı - Acer Palmatum

Japonya, Çin ve Kore bölgelerine özgü Acer Palmatum, şüphesiz bonsai severlerin en gözde türlerinden birisidir. Acer akçaağaç, Palmatum ise el demektir. Yapraklarının el gibi 5 ucu olmasından dolayı bu ismi almıştır. Diğer akçaağaç türlerine göre daha küçük ve zarif yaprakları, farklı alt türleri ile en çok üzerinde çalışılan akçaağaç türlerinden biridir. Yaprak döken türler arasında da gerek gövde yapısı ile gerekse bonsai teknikleri uygulamalarına verdiği hızlı tepki ile akçaağaçlar özellikle yeni başlayanlar için çalışması zevkli ve kolay bir türdür.

Bazı Acer Palmatum varyetelerinde yapraklarda kırmızılıklar vardır. Bu kırmızılıklar yapraklardaki klorofil eksikliğine işaret edip bu türlerin daha zayıf olduğunu gösterir. Acer Palmatum türleri ile çalışırken en çok dikkat edilmesi gereken şeylerin başında bahar aylarında ağır budamanın yapılmaması ve kanama ile ağacın güçsüzleştirilmemesi gelir. Ayrıca ağacın direkt güneş ışığı ve şiddetli rüzgarlardan korunarak incecik yapraklarının yanmasının veya rüzgardan etkilenmesinin önüne geçilmelidir.

Konumlandırma - Direk güneş ışığı almayan aydınlık yerlerde konumlandırılmalıdırlar. Ayrıca şiddetli rüzgarlardan korunmaları gerekir. Sürekli dışarıda tutulması, ağacın havalar soğumaya başlayınca kış uykusuna girerek dinlenmesi açısından önemlidir. Ancak havanın don yapacağı durumlarda üzerine poşet geçirilerek ya da ısıtılmayan seralara alınarak dondan korunma sağlanmalıdır.

Sulama - Acer Palmatum türleri suyu çok severler. Fakat bu sürekli sulanarak toprağın çamur gibi bırakılması demek değildir. Toprağın tamamen kurumasına fırsat vermeden sulama yapılmalıdır. Kış aylarında sadece toprağın nemli olması yeterli olacaktır. Dolayısıyla kış aylarında ağaç uykudayken birkaç haftada bir sulama yapmak yeterli olabilir. Yağmur suyunu daha çok severler. Kireçli suların kullanılmamasına özen gösterilmelidir.

Gübreleme - Tomurcukların patlamaya başlaması ile azot ağırlıklı gübrelemeye başlanmalıdır. Yapraklar tam olarak büyüyünceye kadar haftada bir ya da iki haftada bir gübreleme yapılmalıdır. Yaprakların büyümesi durduktan sonra gübreleme azaltılabilir. Sonbahar başlarında azotsuz gübre kullanılarak vasküler sistemin gelişmesine katkıda bulunmak bir sonraki ilkbahara daha güçlü girmeyi sağlayacaktır. Gelişimini tamamlamış ağaçlarda çok az gübreleme yapılarak sürgün boylarının kısa kalması, yaprakların küçük kalması sağlanabilir.

Budama - Ağır budama işlemleri sonbaharda yapraklar döküldükten hemen sonra ya da yazın en sıcak döneminde ağaç uykudayken yapılmalıdır. İlkbaharda ve büyüme mevsiminde ağır budama kesinlikle yapılmamalıdır. Çünkü Acer türlerindeki kanama ağacın güçsüz düşmesine sebep olacaktır. Açık yaralar zaman kaybetmeden yara macunu ile kapatılmalıdır.

Uç alımı ise sürgünler 4-5 çift yaprak uzattıkça bir çift yaprak kalacak şekilde yapılabilir. Özellikle ağacın tepe noktalarında yapılacak uç alımı ile geriden sürgün verme ve dal çoğaltma sağlanmış olunur.

Yapraksızlaştırma işlemi yazın ortasında yapılmalıdır. ANCAK, aynı yıl içerisinde saksı değişimi yapılan ağaçlar ve güçsüz ağaçlar üzerinde kesinlikle bu işlem yapılmamalıdır. Ayrıca, en son yapılan yapraksızlaştırma işleminin üstünden en az 2 yıl geçmiş olması gerekir. Yapraksızlaştırma ile daha küçük yaprakların çıkması sağlanır. Ayrıca sonbahara daha canlı yapraklarla girilmiş olunur. Yine de çok büyüyen yapraklar, çok sıklaşarak iç kısımlara ışığın ulaşmasını engelleyen yapraklar büyüme mevsimi boyunca kesilebilir.

Saksı Değiştirme - 1 ya da 2 yılda bir tomurcuklar uzamaya başladığında yapılmalıdır. Tomurcuklar patlamadan saksı değiştirme işlemleri tamamlanmalıdır. Yetişkin ağaçlarda saksı değiştirme işlemi ihtiyaca göre yapılır. Kökleri çok hızlı büyüdüğünden kök budaması rahatça yapılabilir. Kök budaması yapılırken mevcut köklerin yarısı kesilebilir. Ayrıca uygun yöntemlerle Acer türleri çok sığ saksılarda yaşatılabilinir.

Çoğaltma - Sonbaharda toplanan pervane şeklindeki meyvelerin top kısmında tohumları vardır. Bu şekilde toprağa saplanarak ya da nazikçe top şeklindeki kabuğu soyularak toprağa dikilmelidir. Böylece kolaylıkla akçaağaç büyütebilirsiniz. Ayrıca yaprakların gelişmesiyle birlikte (Mayıs ayı gibi) havai köklendirme yaparak Acer türlerini çoğaltabilirsiniz. Son olarak çelikleme yöntemi ile de Acer türlerini kolayca çoğaltabilirsiniz, ancak tam olarak güçlü ve canlı hale gelmesi birkaç yıl gerektirebilir.

İlaçlama - Bahar başlamadan önce birkaç kez mantar ve böcek ilacı uygulaması yapılmalıdır. Büyüme döneminde görülen zararlılarla mücadele için sulama suyuna karıştırılabilir sistemik insektisitler kullanılmalıdır. Yapraklara kesinlikle ilaçlama yapılmamalıdır. Yaprakları ince ve narin olduğundan hızla deforme olup ölebilir.